Peloponez leniwie, Ateny intensywnie…

sobota, 25.05.2019 – Ateny 2-3 Po przejściu przez Propyleje wychodzimy na szczyt Akropolu. Powierzchnia szczytu Akropolu to ok 30 tys. m2 (270m*156 m) – trochę terenu jest, a tym samym robi się dość luźno. Cześć wycieczek zatrzymuje się zaraz na prawo po wyjściu, ja idę od razu pod najważniejszy z budynków – Partenon. Jest to świątynia poświęcona także Atenie, ale Atenie Partenos czyli Atenie dziewicy. Zbudowana została w V w. p.n.e. pod nadzorem samego Fidiasza, który wykonał także część elementów rzeźbiarskich. Świątynię wykonano, a jakżeby, z białego marmuru pentelickiego (chyba mieli dobry dostęp do niego), w porządku doryckim, a jej budowa zajęła ledwie 15 lat (choć inne źródła podają ciut dłuższy czas) W środku świątyni był oczywiście posąg patronki dłuta Fidiasza, który został usunięty z budynku ok. 600 roku, kiedy to świątynię przekształcono w kościół chrześcijański. Jak pojawili się Turcy to zmieniono budynek na meczet i nawet dobudowano minaret Potem był tu skład amunicji :? który eksplodował w czasie ataku Wenecjan, co zniszczyło środkową część świątyni Co ciekawe mimo zawirowań, upływu czasu, wiele posągów i rzeźb i dekoracji przetrwało…. W 1800 r. wzgórze Akropolu wyglądało tak: https://greekreporter.com/2016/01/15/photos-of-athens-in-the-1800s-presented-at-the-national-archaeological-museum/ 1853 r. http://spenceralley.blogspot.com/2019/12/picturesque-athens-photographs.html 1865 r. http://spenceralley.blogspot.com/2019/12/picturesque-athens-photographs.html Więcej ciekawych zdjęć tutaj Aż początkiem XIX w. za zgodą tureckich władz za sprawą Thomasa Bruce’a (angielski ambasador w Imperium Osmańskim) dekoracje, rzeźby zostały wywiezione do Anglii (jako tzw „marmury Elgina”) i sprzedane zostały do British Muzeum, a niektóre rzeźby trafiły do Luwru i Kopenhagi. Lord Elgin dostał zgodę za zabranie kamieni i dekoracji, które znajdzie w ziemi na zboczach Akropolu, ten jednak wykorzystując zawieruchę polityczną mechanicznie odcinał zdobienia np. z Partenonu i bez zachowania żadnej ostrożności wysyłał je do Anglii Czyli nie całkiem postępował tak jak otrzymał na to zgodę... W 1987 roku Akropol Ateński wraz z Partenonem został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Mniej więcej od tego czasu Partenon jest w renowacji i rekonstrukcji, co kilka lat zmienia się położenie rusztowań, pewnie jeszcze trochę im to zajmie… Partenon jest spory, jego wymiary to 69,51 x 30,86 metrów. Posiadała 8 kolumn w fasadzie i 17 na dłuższych bokach. Każda z 46 zewnętrznych kolumn miała wysokość 10,43 m, a średnicę 1,9 m. Za ośmioma kolumnami frontonów znajdowało się jeszcze 6 smuklejszych kolumn przedsionków - również doryckich. Obchodzę świątynię prawie dookoła (nie dam rady całkiem jej obejść, są zakazy)… …i obecnie najciekawiej prezentuje się z drugiej strony, bo nie ma tu już rusztowań, widać nawet wewnętrzne kolumny… Partenon wydaje się, że jest budowlą wręcz idealną. Ale budowniczy zastosowali tu kilka sztuczek, które właśnie dają wrażenie, że budowla jest postrzegana jako idealna. Np. podstawa świątyni jest w połowie dłuższych ścian lekko wygięta łukiem ku górze, aby w odbiorze wzrokowym wydawała się równa, a nie zapadnięta czy to, że narożne kolumny są lekko odsunięte od pozostałych i są grubsze, tymczasem wydają się tej samej szerokości, co pozostałe, dodatkowo ich poszerzenie nadaje całości wrażenie większej stabilności. Więcej można o tym poczytać tutaj czy tutaj Fryz panatenajski dłuta Fidiasza składał się ze 115 bloków i miał 160 m długości – obiegał dookoła całą świątynię. Tematem fryzu były Panatenaje – święto upamiętniające narodziny bogini Ateny. Dziś oryginał fryzu jest w różnych muzeach: 50 m w Muzeum Akropolu w Atenach, 80 m w British Museum, jeden blok w Luwrze a pojedyncze fragmenty w muzeach w Würzburgu, Wiedniu, Monachium i Kopenhadze. Fryz w Muzeum Akropolu ukazuje nie tylko oryginalne fragmenty w zbiorach muzeum, lecz także kopie oryginalnych fragmentów z innych muzeów. Trzy elementy fryzu (głowa młodzieńca, mężczyzny z brodą i konia), które były przechowywane w Watykanie (jako dar od Anglii), końcem marca zostały zwrócone do Grecji, co ma być traktowane jako swoisty nacisk na British Muzeum, które mimo ciągłych działań ze strony Grecji, nie chce oddać tzw. Marmurów Elgina. W zeszłym roku identyczny krok zrobiła Sycylia, a dokładnie Palermo i oddało 2 fragmenty fryzu z Partenonu - Włosi podkreślali, że są w tym działaniu prekursorami, ale..... to działanie nie było tak jednostronne, bo w zamian muzeum w Palermo mogło "wypożyczyć" na stałe 8O rzeźbę bezgłowej Ateny z końca V w p.n.e. i amforę z VIII w p.n.e., więc raczej wymiana niż zwrot... Z Londynem były prowadzone negocjacje o zwrocie części marmurów Elgina - wszystko to dzięki ogromnemu zaangażowaniu pewnej kobiety - Meliny Mercouri (aktorka, a w ostatnich latach życia minister kultury Grecji) oraz tajnym rozmowom w 2021 r. - wszystko było nawet na dobrej ścieżce, aż do stycznia br., kiedy to angielski minister twardo powiedział, że marmury są własnością GB i żadnego zwrotu nie będzie. Warto zgłębić się w temat, bo jest mocno interesujący.... Jeden z ozdobnych elementów, który jest na swoim miejscu… My widzimy Parteon jako kamienną jasną budowlę, a jak pokazują badania i rekonstrukcje był on dość kolorowy… I video: https://youtu.be/PWPCZ1UjYmI

  PRZEJDŹ NA FORUM